“Ακούγαμε σαν παραμύθι πως έπεφταν και φιλούσαν το χώμα
Και να που σ΄ αυτό προσβλέπουμε πια κι΄εμείς,
Και να που αυτό αγωνιούμε πια κι’ εμείς,
Και να που απ’ αυτό κρεμμαστήκαμε πια κι εμείς»
Κώστας Μόντης
Θυμάμαι πόσο με συνεπήρε το συγκλονιστικό βιβλίο «Αιολική γη» του Ηλία Βενέζη όταν το πρωτοδιάβασα σε νεαρή ηλικία. Σε κάθε σελίδα του βιβλίου, ξεπηδούσε μια ιστορία και ένα θρύλος από τη ζωή στη Μικρασία και τον ονειρικό κόσμο της Αιολίδας. Το Αϊβαλί ήταν ο επίγειος παράδεισος του συγγραφέα, τόπος άνθησης του Ελληνικού πολιτισμού από τα Ομηρικά χρόνια. Οι άνθρωποι, απλοί, καλοκάγαθοι, δεμένοι με τη γη, την Ιστορία, την Ιωνική παράδοση, την οικογένεια, ήθη, έθιμα, ήρωες και αγίους, θρύλους και δοξασίες. Το 1922, βίωσαν τη βαρβαρότητα της μικρασιατικής καταστροφής. Εκδιώχθηκαν από τα μικρασιατικά παράλια. Πάλεψαν να στεριώσουν πρόσφυγες στην Ελλάδα, με ακριβό φυλακτό, λίγο χώμα από την Αιολική γη και πολλές θύμισες.
Ίδια βιώματα ζήσαμε κι εμείς, οι πρόσφυγες της Κύπρου, το 1974, όταν ο Αττίλας κατέλαβε το 37% της Κυπριώτικης γης. Οι Μορφίτες φύγαμε στη δεύτερη φάση της τουρκικής εισβολής, αναζητώντας καταφύγιο για λίγες μέρες. Η Μόρφου κατελήφθηκε στις 16 Αυγούστου, μία ώρα μετά την εκεχειρία. Δεν επιστρέψαμε πίσω, ποτές.
49 χρόνια μετά. Ξεριζωμένοι, όπως χιλιάδες άλλοι πρόσφυγες, από Κερύνεια, Αμμόχωστο, Μεσαορία, Καρπασία, καρτερούμε..
Το κυπριακό παραμένει άλυτο, σε παρατεταμένο αδιέξοδο. Η τουρκική αρπακτικότητα και αδιαλλαξία στο ζενίθ. Εμφανής η κρίση αξιών στις ελεύθερες περιοχές. Αθέμιτος πλουτισμός των ολίγων, σε βάρος των πολλών. Σκάνδαλα. Διαφθορά. Ασυδοσία. Οι πραξικοπηματίες του ΄74, δεν λογοδότησαν ποτέ. Όσοι ασέλγησαν διαχρονικά, σε βάρος του τόπου, δεν τιμωρήθηκαν. Η ατιμωρησία υποθάλπει την ασυδοσία και την αγωνιστικότητα του λαού. Η απονομή δικαιοσύνης χρονοτριβεί. Κι όταν απονέμεται, σπανίως αγγίζει τα μεγάλα ψάρια. Αρκείται στις μαριδούλες.
Η ατέρμονη αναμονή για σωστή λύση στο κυπριακό, κουράζει τον προσφυγικό κόσμο, που μόνος, σηκώνει το βάρος της προσφυγιάς. Η αδιαφορία και τα δύο μέτρα και σταθμά της διεθνούς κοινωνίας, προκαλούν. Ο ωχαδελφισμός συντηρεί την αλληλοεπίρριψη ευθυνών ανάμεσα μας. Συντηρεί τα τεχνητά στρατόπεδα «απορριπτικών» και «υποστηρικτικών σε οποιαδήποτε λύση». Η φράση «κάναμε κι εμείς πολλά», επιρρίπτει ευθύνες στη δική μας πλευρά για να δικαιολογεί παράλογες τουρκικές αξιώσεις δύο κρατών και κυριαρχίας. Αφήνει την κατοχική Τουρκία στο απυρόβλητο, να συνεχίσει μεθοδικά να ροκανίζει τα θεμέλια της Κυπριακής Δημοκρατίας, ως την πλήρη κατάληψή της. Είναι άτοπο και παράλογο να αποδίδονται ευθύνες στο θύμα, γιατί αντιστάθηκε στον περαιτέρω βιασμό του, αποδεχόμενο λύση που δεν θα διασφάλιζε την εθνική και φυσική του επιβίωση και γιατί επιμένει σε μια λύση, χωρίς κατοχικούς στρατούς και ξένες εγγυήσεις.
Πολλά τα εμπλεκόμενα συμφέροντα, οι αντιξοότητες και η αξιακή κρίση στον μικρόκοσμο και στον μακρόκοσμό μας. Ωστόσο, οι πρόσφυγες δεν πάψαμε να ελπίζουμε πως θάρθει η μέρα που θα λάμψει ο Ήλιος της δικαιοσύνης και στη δική μας πατρίδα. Αρνούμαστε να πιστέψουμε πως η Μόρφου και όλα τα σκλαβωμένα σήμερα χωριά μας, θα έχουν την τύχη των άλλων χαμένων πατρίδων του Μικρασιατικού Ελληνισμού. Για μας ωστόσο, «τίποτα δεν είναι πιο πικρό» από το «Να νοσταλγείς τον τόπο σου, ζώντας στον τόπο σου». (Γ. Σεφέρης). Μας αξίζει μια καλύτερη, Ελεύθερη Κύπρος, με πλήρη εφαρμογή του ευρωπαϊκού κεκτημένου και αποκατάσταση των ανθρωπίνων μας δικαιωμάτων.
Η Μόρφου είναι για μας, ο άρρηκτος συνδετικός κρίκος ανάμεσα στις γενιές των προγόνων κι εκείνων που θα έρθουν, βαθιά χαραγμένος στην καρδιά και τη σκέψη μας. Οδοδείκτης πορείας για πραγματικό αγώνα Επιστροφής.
Διεκδικούμε ένα καλύτερο αύριο, στον τόπο μας. Θέλουμε λύση και όχι διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Λύση δίκαιη, βιώσιμη, λειτουργική. Διεκδικούμε Επιστροφή στη γη μας, με ασφάλεια και Ελευθερία, γιατί είμαστε οι νόμιμοι ιδιοκτήτες. Καμία κλοπή δεν δίνει δικαίωμα στον χρήστη, να διατηρήσει κλεμμένα λάφυρα.
Αναμένουμε από όλη την πολιτειακή και κομματική ηγεσία να πάψει να τσακώνεται επί παντός επιστητού. Να μονιάσει. Να υπερασπιστεί με σθένος το δικαίωμα του λαού μας για μια Κύπρο Λεύτερη και επανενωμένη, χωρίς κατοχικούς στρατούς και εγγυήσεις.
Στη Μόρφου και στα σκλαβωμένα χωριά μας, έχουμε πάντα στραμμένο το βλέμμα και την καρδιά μας, καρτερώντας ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ. Μην μας ξεχνάτε!